Gluten to białko występujące w niektórych zbóż, takich jak pszenica, jęczmień i żyto. Dla większości osób gluten jest bezpieczny i nie powoduje żadnych negatywnych skutków zdrowotnych. Jednak istnieje grupa osób, u których spożycie glutenu może prowadzić do wystąpienia różnych chorób. W tym artykule omówimy najważniejsze choroby powodowane przez gluten.
Ten artykuł jest owocem współpracy naszej redakcji z portalem internetowym przepisydietetyczneonline.pl
Celiakia
Jedną z najbardziej znanych chorób powodowanych przez gluten jest celiakia. Jest to przewlekła choroba autoimmunologiczna, w której spożycie glutenu powoduje uszkodzenie jelita cienkiego. U osób z celiakią gluten powoduje reakcję immunologiczną, która prowadzi do uszkodzenia kosmków jelitowych. Objawy celiakii mogą być różnorodne i obejmować bóle brzucha, wzdęcia, biegunkę, utratę wagi, osłabienie i niedobory składników odżywczych. Jedynym skutecznym leczeniem celiakii jest eliminacja glutenu z diety.
Nieceliakalna nadwrażliwość na gluten
Nieceliakalna nadwrażliwość na gluten (NCGS) to stan, w którym spożycie glutenu prowadzi do wystąpienia objawów podobnych do celiakii, ale bez uszkodzenia jelita cienkiego charakterystycznego dla tej choroby. Osoby z NCGS mogą doświadczać objawów takich jak bóle brzucha, zmęczenie, biegunka, nudności i problemy z trawieniem po spożyciu glutenu. Leczenie polega na eliminacji glutenu z diety i złagodzeniu objawów poprzez unikanie pokarmów zawierających gluten.
Choroba Hashimoto
Choroba Hashimoto jest autoimmunologiczną chorobą tarczycy, która może być związana z nietolerancją glutenu. Niektóre badania sugerują, że gluten może wywoływać reakcję immunologiczną, która prowadzi do uszkodzenia tarczycy u osób podatnych na chorobę Hashimoto. U osób z chorobą Hashimoto spożycie glutenu może prowadzić do zaostrzenia objawów, takich jak zmęczenie, przyrost masy ciała, depresja, problemy z koncentracją i obrzęk twarzy.
Nieżyty jelit
Nieżyty jelit, zwane także zespołem jelita drażliwego (IBS), to przewlekłe schorzenie jelit charakteryzujące się bólami brzucha, wzdęciami, zaparciami lub biegunką. Choć przyczyny IBS nie są w pełni poznane, niektóre badania sugerują, że gluten może odgrywać rolę w nasileniu objawów u niektórych osób z tą chorobą. Eliminacja glutenu z diety może przynieść ulgę i złagodzić objawy IBS.
Zapalenie stawów
Niektóre osoby z chorobami zapalnymi stawów, takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), mogą odczuwać poprawę po eliminacji glutenu z diety. Chociaż gluten nie jest bezpośrednio przyczyną RZS, istnieje teoria, że może wywoływać stan zapalny u osób podatnych na tę chorobę. Badania nad tą kwestią są jednak ograniczone i konieczne są dalsze badania w celu potwierdzenia tych zależności.
Czy każda osoba powinna unikać glutenu?
Nie, większość osób może spożywać gluten bez żadnych problemów zdrowotnych. Unikanie glutenu jest konieczne tylko dla osób cierpiących na celiakię, NCGS lub inne choroby związane z nietolerancją glutenu.
Czy gluten jest szkodliwy dla zdrowych osób?
Dla zdrowych osób gluten nie jest szkodliwy i może być bezpiecznie spożywany jako część zróżnicowanej diety.
Jakie produkty zawierają gluten?
Gluten występuje przede wszystkim w pszenicy, jęczmieniu, żywie, owies (zanieczyszczonym przez gluten) oraz produktach z nich wykonanych, takich jak chleb, makaron, ciasta, herbatniki, płatki śniadaniowe, piwo i wiele innych. Warto zawsze sprawdzać etykiety produktów, ponieważ gluten może być obecny w wielu produktach spożywczych jako składnik lub zanieczyszczenie.
Jak można diagnozować nietolerancję glutenu?
Diagnoza nietolerancji glutenu zależy od rodzaju choroby. W przypadku celiakii przeprowadza się badania krwi i biopsję jelita cienkiego. W przypadku NCGS diagnoza polega na wykluczeniu innych chorób i ocenie reakcji organizmu na eliminację glutenu z diety. W przypadku innych chorób związanych z nietolerancją glutenu, diagnoza jest ustalana na podstawie objawów, historii medycznej i ewentualnych testów dodatkowych.
Zobacz także:
